Ψήφος εμπιστοσύνης στις δυνατότητές μας!

Όλη την προεκλογική περίοδο, ο κάθε ένας από εμάς τους υποψηφίους έχει μιλήσει με πολλούς πολίτες (ελπίζουμε όχι πελάτες) και έχει αναλύσει διεξοδικά τις προτάσεις τις ΔΡΑΣΗΣ. Για την κατάργηση των εργοδοτικων εισφορών και των εισφορών εργαζομένου και τη Βασική Εθνική Σύνταξη, για την παροχή υπηρεσιών υγείας για όλους σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο από τον προϋπολογισμό, για την απλοποίηση της φορολογίας εισοδήματος και της φορολογίας ακινήτων, για το άνοιγμα όλων των αγορών και των επαγγελμάτων. Οι πολίτες μας έχουν "ανακρίνει" και προσπαθήσαμε να απαντήσουμε με τον πιο σωστό τρόπο. Μάλιστα, δεχθήκαμε ερωτήσεις πολύ πιο συγκεκριμένες και απαιτητικές από ό,τι οι εκπρόσωποι των άλλων κομμάτων, καθώς οι προτάσεις οι δικές μας ήταν καθ´όλα καινοτόμες.

Όλα αυτά είναι καλά. Το σημαντικότερο όμως κατά τη γνώμη μου δεν είναι αυτές οι συγκεκριμένες προτάσεις της ΔΡΑΣΗΣ, αλλά η αντίληψη που θέλει να φέρει στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα και το γενικότερο πλαίσιο μέσα στο οποίο διαμορφώνει τις πολιτικές της, δηλαδή ο φιλελευθερισμός και η πρακτική αντιμετώπιση των ζητημάτων.

Τι θέλουμε;

Μια αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, που θα υπάρχει για να εξυπηρετεί το πολίτη και όχι για να θέτει προσκόμματα στη δραστηριότητα του.
Ένα στιβαρό θεσμικό και νομικό πλαίσιο. Ο έλεγχος των εξουσιών να είναι πραγματικός, η δικαιοσύνη να είναι όχι μόνο ταχεία αλλά και δίκαιη, με κανόνες που θα ισχύουν για όλους.
Ένα σταθερό και δίκαιο φορολογικό πλαίσιο, που δεν θα αλλάζει κάθε τρεις και λίγο και που δεν θα απαιτεί από τον επιχειρηματία και τον ιδιώτη να έχουν συνέταιρό τους το κράτος σε κάθε τους δραστηριότητα.
Ένα κοινωνικό κράτος δίκαιο, με αξιοπρεπείς παροχές για όλους.
Ποιοτική δημόσια παιδεία για όλους. Παιδεία που θα ετοιμάζει τους νέους ώστε να γίνουν σωστοί πολίτες, που θα μπορούν να πατούν στα πόδια τους, να στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις για να δημιουργήσουν.

Αυτό το πλαίσιο αρχών είναι εκείνο που δείχνει εμπιστοσύνη στις ικανότητες του κάθε πολίτη και της χώρας συνολικά. Το σύνθημα της ΔΡΑΣΗΣ, "δώσε ψήφο εμπιστοσύνης στον εαυτό σου", δεν είναι τυχαίο, αντανακλά ακριβώς αυτή την πίστη, ότι στις κατάλληλες συνθήκες οι Έλληνες μπορούν να μεγαλουργήσουν.

Αν, όπως το ελπίζω, η ΔΡΑΣΗ μπει στη Βουλή αύριο και συνεργαστεί με άλλες φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις για το σχηματισμό κυβέρνησης, θα πιέσει για προτάσεις πολιτικής που να πληρούν αυτά τα δεδομένα. Υπάρχουν και στα (πρώην) μεγάλα κόμματα άνθρωποι που ασπάζονται αυτές τις ιδέες, αλλά βεβαίως πνίγονται στο γενικότερο χαμό - μπορεί να αναρωτηθεί κανείς γιατί παραμένουν σε αυτά...

Το στοίχημα είναι να ξεπεράσουμε τις φοβίες μας, να καταφέρουμε στηριζόμενοι στις δικές μας δυνάμεις να ευημερήσουμε εδώ, στην Ελλάδα. Δεν είναι εύκολο, καθώς τα κίνητρα που είχε ο Έλληνας μέχρι σήμερα και η παιδεία που έχει λάβει τον οδηγούν να αντιμετωπίζει το κράτος σαν πατερίτσα: είναι απαραίτητο για την ισορροπία του, αλλά δεν του επιτρέπει να τρέξει. Στη ΔΡΑΣΗ πιστεύουμε ότι ο Έλληνας μπορεί όχι απλά να τρέξει αλλά να πετάξει, και θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να του δώσουμε φτερά.

Είμαι δημόσιος υπάλληλος. Γιατί να ψηφίσω Δράση;

Υπάρχει ένα καίριο θέμα για το μέλλον χιλιάδων συμπολιτών μας με το οποίο κανένα από τα κόμματα που διεκδικούν αύριο την εξουσία ή που, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, θα μπουν στη Βουλή, δεν ασχολείται. Το νέο μνημόνιο, το οποίο ψηφίστηκε και από τα δυο μεγάλα κόμματα και είναι πλέον νόμος του κράτους, προβλέπει απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων μέχρι το τέλος του 2013. Συγκεκριμένα, αναφέρει: "Παραμένουμε πιστοί στη δέσμευση μας να μειώσουμε την απασχόληση στη γενική κυβέρνηση κατά τουλάχιστον 150.000 την περίοδο 2011-1015". Δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία όμως τι λέει τι μνημόνιο. Ότι και να κάνει κανείς, μια κοινωνία με 2 εκατομμύρια ασφαλισμένους στο ΙΚΑ, με μέσο μεικτό μισθό 1.500 ευρώ, δεν μπορεί να πληρώνει 1 εκατομμύριο υπαλλήλους του στενού και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, με μέσες αποδοχές οι οποίες μπορεί να ξεπερνούν και κατά 40% τις αποδοχές του ιδιωτικού τομέα. Η εξίσωση απλά δεν βγαίνει.

Μόνο η Δράση, που κατεβαίνει στις εκλογές σε συνασπισμό με τη Φιλελεύθερη Συμμαχία, τολμά να θίξει το θέμα, και ταυτόχρονα έχει συγκεκριμένη πρόταση για το πώς θα ληφθεί πρόνοια ώστε οι άνθρωποι αυτοί που θα βρεθούν εκτός εργασίας να μην βρεθούν παράλληλα και στο δρόμο, διότι προφανώς αυτό δεν είναι λύση σε ένα κοινωνικό κράτος.

Η πρόταση είναι τέτοια που μπορεί να την αντέξει το ελληνικό κράτος, ακόμα και στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα: οι απολυμένοι να λαμβάνουν το 70% του μισθού τους για 3 χρόνια. Είναι μια πρόνοια πολύ καλύτερη από αυτή που αντιμετωπίζουν οι 700.000 νέοι άνεργοι του ιδιωτικού τομέα. Το Δημόσιο θα εξοικονομήσει το 30% του μισθού, τα ενοίκια των χώρων, τους πόρους που σήμερα χρησιμοποιούν για την εργασία τους, τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ, κινητής τηλεφωνίας, θα μπορεί να αξιοποιήσει ορισμένα ακίνητα που θα αδειάσουν κλπ, ενώ οι ίδιοι θα έχουν όλο το χρόνο να βρουν άλλη εργασία.

Όμως η άνεση χρόνου για να βρεις άλλη δουλειά είναι δώρο-άδωρο αν δεν υπάρχουν δουλειές. Η Δράση έχει μια πρόταση για την οικονομία που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, στις οποίες θα μπορούν να απασχοληθούν παραγωγικά πλέον οι απολυμένοι του δημοσίου, και μάλιστα χωρίς να περάσουν πρώτα από τα γραφεία του κόμματος για να προσληφθούν. Η Δράση λέει ανεπιφύλακτα «ναι» σε ανταγωνιστικές αγορές χωρίς προνόμια, σε άνοιγμα των επαγγελμάτων, σε μείωση γραφειοκρατίας και κρατικοδίαιτων προνομίων. Δηλαδή σε εκείνες τις πολιτικές που θα δημιουργήσουν στα επόμενα τρία χρόνια νέες θέσεις εργασίας, που θα απορροφήσουν τους πρώην δημοσίους υπαλλήλους και τους ήδη υφιστάμενους ανέργους του ιδιωτικού τομέα, σε παραγωγικές πλέον δραστηριότητες.

Μην ξεχνάμε ποτέ την σημασία του ανοίγματος των αγορών: στο παρελθόν, όταν ξεκίνησε η ανταγωνιστική αγορά κινητής τηλεφωνίας (με νόμο του Στέφανου Μάνου, αρχηγού της Δράσης), οι ιδιωτικές εταιρείες που επένδυσαν εκατομμύρια στη χώρα στελεχώθηκαν σε μεγάλο βαθμό από εξειδικευμένα στελέχη που αποχώρησαν από τον ΟΤΕ. Οι πλεονασματικοί εργαζόμενοι του ΟΤΕ έγιναν παραγωγικοί εργαζόμενοι που συνεισέφεραν προστιθέμενη αξία στην οικονομία. Στο μέλλον, θέλουμε να μπορεί ο οποιοσδήποτε να ανοίξει, για παράδειγμα, ένα φαρμακείο, και να προσλάβει τρεις νέους φαρμακοποιούς να το λειτουργούν.

Οι απολύσεις στο Δημόσιο είναι αναπόφευκτες την επόμενη των εκλογών, όσο και αν τα κόμματα που συμμετέχουν στο διάλογο αποφεύγουν να θίξουν το θέμα. Εθελοτυφλεί όποιος αρνείται να το παραδεχτεί, και ματαιοπονεί ο δημόσιος υπάλληλος που ευελπιστεί ότι, στο τέλος, κάτι θα γίνει και η κατάσταση θα παραμείνει ως έχει. Τα λεφτά απλά δεν υπάρχουν.

Στις 6 Μαΐου, ο δημόσιος υπάλληλος έχει κάθε συμφέρον να επιλέξει τη Δράση, γιατί είναι το μόνο κόμμα που, με τη συμμετοχή της στην επόμενη Βουλή και ενδεχομένως στην επόμενη κυβέρνηση, θα πιέσει ώστε να εφαρμοστούν οι πολιτικές εκείνες που θα του προσφέρουν ένα δίχτυ ασφαλείας για ικανό χρονικό διάστημα, αν ο οργανισμός στον οποίο εργάζεται κλείσει, και παράλληλα θα απελευθερώσουν το παραγωγικό και επιχειρηματικό δυναμικό της χώρας, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας για όλους.


Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στη Εστία (3/5/2012)

Ο «ανάλγητος φιλελευθερισμός» στην καθημερινότητά μας

Όπως κάθε μέρα, έτσι και την περασμένη Τετάρτη πήγα στο γραφείο, που βρίσκεται στο Σύνταγμα, με το λεωφορείο. Η διαδρομή ήταν σχετικά σύντομη, γιατί στο μεγαλύτερο μέρος της υπάρχουν λεωφορειόδρομοι (νόμος του Στέφανου Μάνου, το 1991). Επειδή η μέρα ήταν ανοιξιάτικη και είχα ξεκινήσει νωρίς, κατέβηκα λίγο νωρίτερα και περπάτησα τον πεζόδρομο της Βουκουρεστίου, όπου μόλις άνοιγαν τα μαγαζιά (οι πεζοδρομήσεις στην Αθήνα ξεκίνησαν από εδώ το 1978, με νόμο του Μάνου).

Εργάζομαι σε ιδιωτική τράπεζα, η οποία μετά την ιδιωτικοποίησή της αναπτύχθηκε ραγδαία, χρηματοδότησε ανταγωνιστικά την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, πλήρωσε εκατομμύρια σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, δημιούργησε χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, εκπαίδευσε χιλιάδες στελέχη και εξήγαγε την τεχνογνωσία της στο εξωτερικό (το άνοιγμα της τραπεζικής αγοράς έγινε το 1992 με νόμο που φέρει την υπογραφή του Στέφανου Μάνου). Παρά τη μικρή πρωινή βόλτα, δεν άργησα, αλλά ήξερα ότι μπορούσα να αργήσω, διότι χάρη στην κινητή τηλεφωνία – και με ένα smart phone - μπορεί κανείς πλέον πολύ εύκολα να διεκπεραιώσει πολλές από τις καθημερινές εργασίες του από το κινητό (η κινητή τηλεφωνία αναπτύχθηκε σε ανταγωνιστική βάση και επιτυχώς στην Ελλάδα χάρη στο σχετικό νόμο Μάνου του 1992).

Το απόγευμα ακολούθησα άλλη διαδρομή. Πήρα το μετρό από το Σύνταγμα και κατέβηκα στην Πανόρμου, για να κάνω τα απαραίτητα ψώνια από το σούπερ μάρκετ (η σύμβαση του μετρό υπεγράφη το 1991 από τον Στέφανο Μάνο και τα έργα ξεκίνησαν αμέσως, άσχετα αν οι επίγονοί του το καθυστέρησαν όσο μπορούσαν. Σκέφτομαι τους Θεσσαλονικείς, που για περισσότερο από μία δεκαετία ακούν κυρίως υποσχέσεις για το μετρό της δικής τους πόλης). Το σούπερ μάρκετ ήταν ανοικτό παρά την προχωρημένη ώρα (η πρώτη απελευθέρωση του ωραρίου των καταστημάτων έγινε το 1992 με νόμο του Στέφανου Μάνου, αν και η κυβέρνηση που ακολούθησε την αναίρεσε, για να την επαναφέρει βεβαίως πετσοκομμένη αργότερα, καθώς δεν μπορείς με νόμο να πας ενάντια στην ίδια την πραγματικότητα). Η κίνηση στην Πανόρμου ήταν όπως πάντα μεγάλη, κυρίως λόγω των διπλο- και τριπλοπαρκαρισμένων αυτοκινήτων, και σκέφτηκα ότι αν είχε τηρηθεί ο νόμος του 1979 του Μάνου, που υποχρέωνε όλες τις νεοαναγειρόμενες πολυκατοικίες να διαθέτουν χώρους στάθμευσης, σήμερα θα ζούσαμε σε μία καλύτερη πόλη.

Η Δράση (η οποία κατέρχεται στις εκλογές σε συνασπισμό με τη Φιλελεύθερη Συμμαχία), εκτός από τις προτάσεις της για το αύριο της χώρας, έχει αναρτήσει στον ιστότοπό της και ειδικό σύνδεσμο με το έργο του επικεφαλής της, Στέφανου Μάνου. Είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που μόλις περιέγραψα, και το απολαμβάνουν όλοι οι Έλληνες, όχι μόνο οι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας. Επισκεφθείτε το σάιτ και διαβάστε γι αυτό. Μετά, επισκεφθείτε τους ιστοτόπους ΟΛΩΝ των άλλων κομμάτων που κατεβαίνουν στις εκλογές και προσπαθήστε να βρείτε ανάλογη πληροφορία. Δεν θα βρείτε. Σκεφθείτε μόνοι σας. Για ποια έργα τους θυμάστε τους κυρίους Σαμαρά (ίσως για τη μισή Μεσσηνία, διορισμένη στο Μουσείο της Ακρόπολης…) και Βενιζέλο (ίσως για το νόμο περί –μη- ευθύνης υπουργών, που παραγράφει τα πάντα…), τον κύριο Καμμένο, τον κ. Καρατζαφέρη, τις κυρίες Μπακογιάννη και Κατσέλη; Αναφέρω αυτούς που άσκησαν εξουσία μέσω των κομμάτων στα οποία συμμετέχουν ή συμμετείχαν. Πιθανώς για τους κ.κ. Τσίπρα, Παπαρήγα, Κουβέλη, να σκεφθείτε το «έργο» τους σε συνδικάτα και δήμους, όπως και πορείες, διαδηλώσεις, καταλήψεις, παρεμπόδιση εργασίας.

Όταν βρεθείτε πίσω από το παραβάν την 6^η Μαΐου, θυμηθείτε τη διαπίστωσή σας και ψηφίστε ανάλογα.

It’s the economy (stupid)!

Όπως συμβαίνει κάθε φορά πριν από τις εκλογές, γίνεται πολύς λόγος για τα προεκλογικά debate μεταξύ των πολιτικών αρχηγών. Τα κόμματα δεν συμφωνούν, προτείνουν το κάθε ένα διαφορετικό τρόπο διεξαγωγής και στο τέλος, όπως κάθε φορά, θα καταλήξουν σε ένα μόρφωμα που δεν θα ικανοποιεί κανέναν – υποθέτω ούτε καν τους ίδιους τους συμμετέχοντες. 

Η γνώμη μου είναι ότι σε αυτές τις εκλογές, περισσότερο από ποτέ πρέπει να ακούσουμε με λεπτομέρειες και αριθμούς τι έχουν να προτείνουν οι δύο πολιτικοί αρχηγοί, Σαμαράς και Βενιζέλος, που διεκδικούν την πρωθυπουργία. Θα ήθελα να δω μία τηλεμαχία μεταξύ των δύο, με έναν δημοσιογράφο έμπειρο που να ξέρει από οικονομία, και πραγματικό διάλογο. Θέλω να φέρει ο ένας τον άλλο σε δύσκολη θέση, να πιέσει, όχι για τις αμαρτίες του παρελθόντος (οι συγγνώμες, «πολιτικές» η προσωπικές, δεν έχουν καμία αξία και δεν είναι ειλικρινείς) αλλά για τις προτάσεις για το μέλλον. Με αριθμούς. 

Το θέμα θα πρέπει να είναι αποκλειστικά η οικονομία και οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στη χώρα.  Προφανώς σε όλους τους άλλους τομείς της ζωής τα πράγματα δεν είναι τέλεια, αλλά σήμερα κατά τη γνώμη μου η απελευθέρωση της οικονομίας, το άνοιγμα των επαγγελμάτων, η άρση των διοικητικών βαρών, είναι κινήσεις που μπορούν να γίνουν άμεσα – για μερικά αρκεί απλά ένας νόμος! -  και θα φέρουν αποτέλεσμα μεσοπρόθεσμα. Ήδη έχουμε χάσει πολύ χρόνο.

Θα ήθελα επίσης να έχω την ευκαιρία να ακούσω όλους τους πολιτικούς αρχηγούς. Επειδή στις εκλογές κατεβαίνουν πάρα πολλά κόμματα, η συμμετοχή όλων ταυτόχρονα σε μία τηλεμαχία μάλλον είναι δύσκολη. Ωστόσο, πρέπει να δώσουμε την ευκαιρία στους πολίτες να ακούσουν τις προτάσεις όλων των κομμάτων, ειδικά τώρα που πολλοί αποφασίζουν ότι θα ρίξουν ψήφο διαμαρτυρίας. Αυτός που θέλει να ψηφίσει διαμαρτυρόμενος πρέπει να γνωρίζει ότι επιλέγει για το μέλλον της χώρας και να επιλέξει μετά λόγου γνώσεως πού θα ρίξει την ψήφο του για να διαμαρτυρηθεί, να γνωρίζει τι σημαίνει η επιλογή του για την επόμενη των εκλογών, όχι μόνο για την ώρα της κάλπης. 

Για τον λόγο αυτό είναι εξαιρετικά σημαντική η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που ακύρωσε την απόφαση των υπουργών Τύπου κ. Καψή και Εσωτερικών κ. Γιαννίτση, με την οποία ουσιαστικά απαγορευόταν η προβολή των μικρότερων και εξωκοινοβουλευτικών κομμάτων. Οι κ.κ. υπουργοί, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τη συνταγματική νομιμότητα*, είχαν αγνοήσει προηγούμενη απόφαση του ΣτΕ, με την οποία είχε πάλι δικαιωθεί η Δράση, που είχε προσφύγει εναντίον του νόμου Παυλόπουλου για την τηλεοπτική προβολή των κομμάτων στις Ευρωεκλογές του 2009. Προς τιμήν του, το ΣτΕ αυτή τη φορά αποφάσισε αυθημερόν την Παρασκευή 20/4, ημέρα της προσφυγής, και ως αποτέλεσμα εξεδόθη νέα, αναθεωρημένη, δικαιότερη και δημοκρατικότερη απόφαση των δύο υπουργών για το θέμα. 

Από την προσφυγή της Δράσης επωφελούνται όλα τα μικρά κόμματα, στα οποία θα διατεθεί περισσότερος χρόνος για να εκθέσουν τις προτάσεις τους. Πρέπει να τα ακούσουμε. Σε αυτές τις εκλογές πρέπει να ψηφίσουμε όλοι, και πρέπει να ψηφίσουμε συνειδητά, έχοντας στο νου μας ότι αποφασίζουμε για το μέλλον της χώρας, για το αν θέλουμε ή όχι να είμαστε στην Ευρώπη, για το αν θέλουμε τα παιδιά μας να μπορέσουν να ευημερήσουν σε αυτή τη χώρα.  

* Αξίζει να διαβάσετε το σημερινό σχόλιο του Φαληρέως στην Καθημερινή για την αντίσταση που προέβαλλαν οι δύο υπουργοί στην τήρηση της συνταγματικής νομιμότητας.

Πρωινή εξόρμηση στη Διονυσίου Αρεοπαγήτου

Γεωργία Πανοπούλου, Α' Αθηνών, μην το ξεχνάμε!

Δέσποινα Στρατήγη, επίσης στην Α' Αθηνών

"...Victory, however long and hard the road may be, for without victory there is no survival".

I have nothing to offer but blood, toil, tears and sweat. 

We have before us an ordeal of the most grievous kind.

Winston Churchill, 13/5/1940

Μεγάλη στενοχώρια και απόγνωση μου προκαλεί η απορία του ΔΝΤ «γιατί δεν πέφτουν οι τιμές στην Ελλάδα», που αναφέρει σήμερα η ιστοσελίδα capital.gr.

Οι τεχνοκράτες, στους οποίους ελπίζανε οι πολίτες της χώρας που είχαν αρνηθεί να γίνουν «πελάτες» τα τελευταία 30 χρόνια, τους απογοητεύουν κάθε μέρα όλο και περισσότερο.

Όχι μόνο οι τεχνοκράτες αυτοί δεν κατάφεραν από την άνοιξη του 2010 έως το Σεπτέμβριο του 2011 να κατανοήσουν τον πελατοκεντρικό χαρακτήρα του πολιτικού μας συστήματος και να επιβάλουν περικοπές δαπανών,  αντί της φορολαγνείας των εκάστοτε εμπαθών υπουργών οικονομικών. Δεν κατάφεραν ούτε να επιβάλλουν κάποια όρια στην πέντε αστέρων εξυπηρέτηση πελατών που παρέχει το πολιτικό μας σύστημα, και να εξασφαλίσουν ότι στον τρίτο χρόνο του μνημονίου θα μπορούμε να αναμένουμε πλέον θετικές επιπτώσεις στην απασχόληση και ανάπτυξη, από κάποιες σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, απελευθερώσεις αγορών ή μειώσεις γραφειοκρατίας.

Δεν είχαν προβλέψει ότι μόνο αυξάνοντας την παραγωγικότητα, με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα απελευθέρωναν αναπτυξιακές ευκαιρίες, θα μπορούσε η χώρα να  πληρώσει τα χρέη της. Απέτυχαν να δουν ότι η εμμονή στην «εσωτερική υποτίμηση» εξ ορισμού συνεπάγεται ανεργία και μείωση εισοδημάτων, άρα συρρίκνωση της φορολογικής βάσης, άρα μείωση των φορολογικών εσόδων και αδυναμία εξυπηρέτησης των υφιστάμενων χρεών, του κράτους και τώρα και των ιδιωτών.

Αλλά ακόμα και τώρα δεν έχουν καταλάβει ότι η υπερβάλλουσα ζήτηση στη χώρα προέρχεται από το ελλειμματικό κράτος: ένα εκατομμύριο «πελάτες» που συνεχίζουν να πληρώνονται, έστω και μειωμένα, αλλά πάντα καλύτερα από τον μέσο όρο της οικονομίας (βλέπε άρθρα Δ. Μαλλιαρόπουλου και Τ. Αναστασάτου στον τόμο Χαρδούβελη και Γκόρτσου (επιμ.) με τίτλο «Η διεθνής κρίση, η κρίση στην ευρωζώνη και το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα»). Ενώ το μόνο που παράγουν,  συλλογικά, είναι εμπόδια στην επιχειρηματικότητα, ζητάνε βενζίνη, πετρέλαιο θέρμανσης, τηλεοράσεις, πατάτες Αιγύπτου και άισμπεργκ εισαγωγής. Δεν έχουν καταλάβει ότι οι ίδιοι, για 2 χρόνια, χρηματοδοτούν την υπερκατανάλωση εισαγόμενων αγαθών και μη εμπορεύσιμων υπηρεσιών από όσους πληρώνει το ελλειμματικό δημόσιο, την ώρα που υπό την επίβλεψη τους το επιχειρηματικό περιβάλλον αντί να βελτιώνεται συνεχίζει να βυθίζεται καθημερινά αυξάνοντας τα κόστη, και άρα τις τιμές.

Σαν χάνοι κοιτάζουν τους τζίρους να καταρρέουν και δεν αναρωτιούνται μήπως τα κόστη δεν μειώθηκαν, αλλά αυξήθηκαν. Κάτι ψελλίζουν για μειωμένους μισθούς στη χώρα στην οποία το κόστος από μισθωτή εργασία στον ιδιωτικό τομέα μπορεί να είναι αναλογικά και το ¼ του αντίστοιχου άλλων χωρών, στις οποίες το δημόσιο είναι μικρό, η αυτοαπασχόληση περιορισμένη και οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα πολλαπλάσιοι. 

Το μήνυμα είναι αποκαρδιωτικό: μην περιμένετε ουσιαστική βοήθεια από τους ξένους, ούτε αυτοί ξέρουν και σίγουρα δεν μπορούν. Μόνο εμείς οι ίδιοι, οι «πολίτες, όχι πελάτες» μπορούμε να σώσουμε την πατρίδα μας, το σπίτι των παιδιών μας. Και πρέπει να το κάνουμε μόνοι μας, με θυσίες, χωρίς απαιτήσεις ευημερίας, χωρίς ανταπόδοση για τους κόπους μας,  χωρίς καμία αναγνώριση και πιθανότατα και υπό τη χλεύη των υπαίτιων της καταστροφής.

Γιατί πρέπει να το κάνουμε;

Γιατί μόνο εμείς μπορούμε, ο καθένας επιστρατεύοντας όλες του τις δυνάμεις.

Για την εργαζόμενη μητέρα, μερικές σκέψεις

“I was always asked how it felt to be a woman prime minister. 

I would reply: “I don’t know: I have never experienced the alternative”

Margaret Thatcher

Στην Ελλάδα, οι γυναίκες βουλευτές είναι 52, σε σύνολο 300 (17%). Σύμφωνα με τον νόμο που είναι σε ισχύ για τις ερχόμενες εκλογές, τα κόμματα πρέπει να έχουν στις λίστες τους 30% γυναίκες για να μπορούν να «κατέβουν» στις εκλογές. Αυτό το affirmative action δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί. Στη Δράση ωστόσο οι γυναίκες καλύπτουν περίπου το 40% του συνόλου και είμαστε πολύ περήφανοι γι αυτό!

Μόλις το 48,1% των γυναικών στην Ελλάδα εργάζεται σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για το 2010, ενώ ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ είναι 56,7% (και πληρώνονται κατά μέσο όρο 9,6% λιγότερο από τους άνδρες).

Οι γυναίκες κατέχουν μόνο το 27,6% των διευθυντικών θέσεων στις επιχειρήσεις της χώρας μας (ΟΟΣΑ 2007). Σύμφωνα με μία μελέτη της McKinsey, ο πιο σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία δεδηλωμένων στρατηγικών για την ισότητα των φύλων στις επιχειρήσεις είναι να ενδιαφέρεται προσωπικά ο/η διευθύνων σύμβουλος. 

Σε κάθε περίπτωση πάντως, με το ίδιο αρχικό επίπεδο σπουδών, οι έγγαμες γυναίκες έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν διευθυντικά στελέχη σε ιδιωτικές επιχειρήσεις από τις ανύπανδρες, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν λιγότερες πιθανότητες από τους ελεύθερους άνδρες. Οι  έγγαμοι άνδρες έχουν τις περισσότερες πιθανότητες από όλους. Αυτό που έχει ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον, είναι ότι κάθε παιδί «κοστίζει» στη μητέρα, καθώς ο μισθός της μειώνεται καθώς τα παιδιά αυξάνονται (ειδικά αν το επίπεδο σπουδών της είναι χαμηλό), ενώ αντίθετα προσθέτει στον πατέρα, του οποίου ο μισθός αυξάνεται: καλείται με τη δική του εργασία, που συνήθως αμείβεται περισσότερο, να καλύψει τις επί πλέον ανάγκες που δημιουργούνται.  Ταυτόχρονα, και παρά την πολύ σημαντική πρόοδο που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, το βάρος του νοικοκυριού πέφτει ακόμα σε μεγάλο βαθμό στις πλάτες των γυναικών*. 

Ως σύζυγος, μητέρα, εργαζόμενη και εσχάτως υποψήφια στις εκλογές, βγάζω το καπέλο σε αυτές τις γυναίκες που καταφέρουν να ανεβαίνουν και να διαχειρίζονται τις απαιτήσεις μίας τόσο γεμάτης ζωής. Προσπαθώ να είμαι μία από αυτές, αλλά καταλαβαίνω γιατί δεν είμαστε περισσότερες. Γράφω αυτές τις γραμμές ενώ ταυτόχρονα έχω ετοιμάσει φαγητό για αύριο, το οποίο, επιτέλους, ψήνεται και μόλις έχω βάλει την κόρη μου για ύπνο. 

Δυστυχώς, στην Ελλάδα έχουμε σημαντική έλλειψη υποδομών για τον εργαζόμενο γονέα. Οι παιδικοί σταθμοί είναι λίγοι – σε πολλούς δημοτικούς πρέπει κανείς να βάλει μέσο (δηλαδή να είναι αυτό που στη Δράση αποκαλούμε «πελάτης») για να πάει το παιδί του – ενώ ακόμα και αυτοί που υπάρχουν σπάνια δέχονται παιδάκια μικρότερα των δύο ετών. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δέχονται από 6 μηνών. Η πολιτεία έχει βασιστεί στην υποστήριξη του συγγενικού περιβάλλοντος – ας είναι καλά οι ευτυχείς γιαγιάδες και παπούδες. Οι ιδιωτικοί παιδικοί σταθμοί κοστίζουν πραγματικά μία περιουσία για το μέσο βαλάντιο: στην περιοχή μου ξεκινούν από 500 ευρώ το μήνα. 

Και όλοι, δημόσιοι και ιδιωτικοί, έχουν ωράριο που πολύ απλά δεν συνδυάζεται με το ωράριο ενός εργαζόμενου στον ιδιωτικό τομέα γονέα, καθώς ξεκινούν από τις 8 και κλείνουν στις 5 (οι δημόσιοι στους οποίους ρώτησα στις 4). Σε αυτό το 9ωρο, ο γονέας πρέπει να διακτινίζεται στη δουλειά του, να εργαστεί, και πίσω, πολλές φορές έχοντας επίσης να αντιμετωπίσει πορείες, κλειστούς δρόμους, απεργίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα που επιβαρύνουν σημαντικά την καθημερινότητά του. Τα δημοτικά σχολεία λειτουργούν ακόμα λιγότερες ώρες.

Μετά από όλα αυτά – υπάρχουν κι άλλα, αλλά αυτό είναι απλά ένα σχόλιο – δεν είναι να απορεί κάνεις για την υπογεννητικότητα στη χώρα μας (έχουμε από τα χαμηλότερα ποσοστά παιδιών ανά γυναίκα μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ και πολύ κατώτερο από το αναγκαίο για την ανανέωση του πληθυσμού). 

Μέχρι σήμερα η πολιτεία είχε βρει τη «λύση» στη συνταξιοδότηση των γυναικών με ανήλικα παιδιά σε πολύ μικρή ηλικία (πολλές φορές και πριν τα 45 έτη, ανάλογα και με το συνολικό χρόνο εργασίας). Οι περισσότερες από αυτού του τύπου πρόνοιες έχουν πλέον καταργηθεί με την αναθεώρηση του ασφαλιστικού συστήματος, μία από τις ελάχιστες (κουτσές) μεταρρυθμίσεις που πάντως έκανε η κυβέρνηση. Αυτό με βρίσκει απολύτως σύμφωνη: δεν θέλω να συνταξιοδοτηθώ νωρίς, αυτό που θέλω είναι ουσιαστική βοήθεια τώρα που το παιδί μου είναι μικρό.

Θέλουμε παιδικούς σταθμούς κοντά στους χώρους εργασίας, ακόμα και μέσα στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις. Σαν αυτόν που όλοι εμείς πληρώνουμε με τους φόρους μας για τους βουλευτές και τους εργαζομένους στη Βουλή. Και βεβαίως και παιδικούς σταθμούς που να λειτουργούν σε ανορθόδοξες ώρες, καθώς δεν εργάζονται όλοι 9-5. 

Θέλουμε τα καταστήματα και τα φαρμακεία να μένουν ανοικτά περισσότερες ώρες και τις Κυριακές, ώστε να μπορούν να εξυπηρετούνται όλοι οι εργαζόμενοι, γονείς και όχι μόνο. Θα αυξηθεί και η απασχόληση. 

Θέλουμε να έχουν τη δυνατότητα τα παιδιά να παραμένουν στα σχολεία και να ολοκληρώνουν εκεί τις εργασίες τους για την επόμενη ημέρα, αντί να πρέπει οι γονείς να γίνονται καθημερινά ζογκλέρ για να προλάβουν και να υιοθετούν λύσεις με αυξημένο πολλές φορές κόστος.

Θέλουμε καθαρά πάρκα και παιδικές χαρές. Να σεβόμαστε όλοι με τη συμπεριφορά μας το δημόσιο χώρο και να σκεφτόμαστε ότι δίνουμε το παράδειγμα στη νεότερη γενιά. 

“I could never have been prime minister for more than eleven years without Denis at my side”

Margaret Thatcher, “Downing Street Years”

* François de Singly, “Fortune et infortune de la femme mariée”, PUF, 2004

Μερικά ενδιαφέροντα βιβλία σχετικά με το θέμα:

Elisabeth Badinter, “Le conflit: la femme et la mère”, Flammarion Lettres, 2010

Rosalind Miles, “Who Cooked the Last Supper? The Women’s History of the World”, Random House, 2001

Linda R. Hirshman, “Get to work. A manifesto for women of the world” Viking, 2006