Το σχέδιο νόμου «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά» που έχει έρθει προς ψήφιση στη Βουλή, εισάγει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το οικονομικό σύστημα κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα προκαθορισμένων εισφορών για το σύνολο των ασφαλιστέων προσώπων που υπάγονται στην υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση, και ιδρύει Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (Τ.Ε.Κ.Α.), υπό τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, για τη διαχείριση της λειτουργίας της νέας επικουρικής ασφάλισης.
Θα ήθελα να σταθώ σε δύο άρθρα του σχεδίου νόμου, που αφορούν τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η ασφάλιση ενός προσώπου διακόπτεται. Στο άρθρο 63 «Προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης» και στο άρθρο 64 «Αναγνώριση χρόνου ασφάλισης» ορίζονται συνδυαστικά οι προϋποθέσεις και οι όροι βάσει τον οποίων ασφαλισμένοι οι οποίοι για οποιονδήποτε λόγο έχουν διακόψει την ασφάλισή τους μπορούν να τη συνεχίσουν ή να αναγνωρίσουν (πλασματικό) χρόνο ασφάλισης, ώστε να συμπληρώσουν τη 15ετία συνεχούς ασφάλισης που απαιτείται (άρθρο 52) για να δικαιούνται ισόβια μηνιαία σύνταξη γήρατος. Ειδικότερα, ορίζεται ότι πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση του Ταμείου για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός έτους και για τα οποία επήλθε λόγος διακοπής στην ασφάλιση, που οδήγησε στην απώλεια της ασφαλιστέας ιδιότητας, μπορούν να συνεχίσουν προαιρετικά την ασφάλισή τους στο Ταμείο. Το δικαίωμα προαιρετικής συνέχισης της ασφάλισης μπορεί να ασκηθεί εντός έξι μηνών από τη διακοπή της ασφάλισης και περισσότερες από μία φορές, αλλά ο χρόνος προαιρετικής ασφάλισης και ο πλασματικός χρόνος που μπορεί να αναγνωριστεί δεν μπορούν να υπερβαίνουν αθροιστικά τα τρία έτη.Έχει παρατηρηθεί ότι ο δεύτερος (επικουρική) και ο τρίτος (ιδιωτική) πυλώνες της ασφάλισης είναι λιγότερο επωφελείς για τις γυναίκες, που έτσι κι αλλιώς έχουν γενικά χαμηλότερα εισοδήματα από τους άνδρες, επειδή ο εργασιακός τους βίος έχει συνήθως πολλά σκαμπανεβάσματα.
Είναι αλήθεια ότι η 15ετία ασφάλισης δεν είναι πολύς χρόνος για τη θεμελίωση δικαιώματος ισόβιας επικουρικής σύνταξης γήρατος, και οι προβλέψεις αυτές κάνουν τα πράγματα ενδεχομένως ακόμα πιο ευνοϊκά. Ωστόσο, (και) στη χώρα μας οι γυναίκες έχουν πολύ λιγότερο γραμμικό εργασιακό βίο από τους άνδρες, με πολλές διακοπές – κυρίως για τη φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων – κι επομένως οι προβλέψεις αυτές τις αφορούν κατά μείζονα λόγο. Λόγω μεταξύ άλλων του μη γραμμικού εργασιακού τους βίου κινδυνεύουν περισσότερο από φτώχεια στις μεγαλύτερες ηλικίες: όπως και σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, η φτώχεια (που ορίζεται ως εισόδημα μικρότερο του διάμεσου εισοδήματος της χώρας) στις ηλικίες άνω των 65 είναι γένους θηλυκού.
Στην πράξη δηλαδή, οι προβλέψεις του νέου νόμου αφορούν περισσότερο τις γυναίκες, και μάλιστα γυναίκες ελεύθερες επαγγελματίες, οι οποίες δεν καλύπτονται από κάποιον ιδιώτη εργοδότη ή το κράτος, ειδικά για τις περιόδους εγκυμοσύνης και λοχείας αλλά και για άλλους λόγους δικαιολογημένης μακροχρόνιας απουσίας από την εργασία τους. Οι γυναίκες αυτές βλέπουν κάθε φορά το εισόδημά τους να μειώνεται.
Έχει παρατηρηθεί (ενδεικτικά εδώ) ότι ο δεύτερος (επικουρική) και ο τρίτος (ιδιωτική) πυλώνας της ασφάλισης είναι λιγότερο επωφελείς για τις γυναίκες, που έτσι κι αλλιώς έχουν γενικά χαμηλότερα εισοδήματα από τους άνδρες, ακριβώς γι αυτόν τον λόγο - επειδή ο εργασιακός τους βίος έχει συνήθως πολλά σκαμπανεβάσματα. Ενδεχομένως θα μπορούσε να υπάρχει κάποια ειδικότερη πρόβλεψη για τις περιπτώσεις αυτές, οριζόμενη όχι τόσο ως προς το φύλο του ωφελούμενου αλλά ως προς τον λόγο για τον οποίον δίνεται η ωφέλεια: για παράδειγμα, η φροντίδα μικρών παιδιών μέχρι κάποια ηλικία, που μπορεί να γίνει από οποιοδήποτε φύλο, θα μπορούσε να έχει ειδική μεταχείριση, πιθανώς με μία επιπλέον υποστήριξη από το κράτος, ή με δικαίωμα μεγαλύτερης καθυστέρησης για την αναπλήρωση.
Ενδεχομένως, όπως η ρήτρα νησιωτικότητας, θα μπορούσε να εισαχθεί με πρωτοβουλία της κυβέρνησης μία ρήτρα ισότητας στα νομοθετήματα, βάσει της οποίας θα ελέγχεται κάθε σχέδιο νόμου ως προς τις επιπτώσεις του στην ισότητα, ώστε να αναδεικνύεται το κόστος ή το όφελος της (μη) συμπερίληψης του μισού πληθυσμού στις σχεδιαζόμενες πολιτικές. Έτσι ίσως τελικά να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε μήπως, επιπρόσθετα των δαπανών σίτισης για τις επιχειρήσεις, μπορεί να αναγνωρίζεται ως επαγγελματική δαπάνη και το κόστος babysitting.
Athens Voice, 29/7/2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου