"Tell me how yes!"

Πες μου πώς μπορούμε να το κάνουμε, μη μου λες γιατί δεν μπορούμε!, ακούγεται να λέει ο κ. Στέλιος Σταυρίδης, ο δικαίως αποπεμφθείς πρώην πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, σε ηχητικό απόσπασμα από συνέντευξή του σε ξένη εφημερίδα. Χωρίς να δικαιολογώ τον τρόπο με τον οποίο εκφράστηκε – απορώ μάλιστα με τα απανωτά κρούσματα «αφέλειας» - βρίσκω ότι, δυστυχώς, στο συγκεκριμένο σημείο έχει δίκιο.

Συχνή απάντηση όταν προτείνεται η οποιαδήποτε αλλαγή, είναι ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει στην Ελλάδα, ότι η Ελλάδα δεν είναι σαν τις άλλες χώρες, ότι «δεν γίνονται αυτά τα πράγματα».

• Λες, να κλείσουν μερικές δημόσιες επιχειρήσεις ή υπηρεσίες που αποδεδειγμένα δεν παράγουν έργο χρήσιμο για τον πολίτη και τη λειτουργία του κράτους – πώς τολμάτε και το σκέφτεστε, σου λένε, και τι θα κάνουμε με τους υπαλλήλους, θα τους απολύσουμε;
• Λες, ναι, κάποιους θα χρειαστεί να τους απολύσουμε αν δεν τους χρειάζεται πλέον η δημόσια διοίκηση – δεν γίνονται αυτά τα πράγματα, σου λένε, τι, να απολύσουμε δημοσίους υπαλλήλους; Δεν αυξάνουμε καλύτερα τη φορολογία;
• Λες, να ανοίγουν ελεύθερα και προαιρετικά τα μαγαζιά τις Κυριακές (ή όποτε θέλει αυτός που θέλει να δουλέψει βρε αδελφέ!) – όχι σου λένε, δεν γίνεται. Πόσες ώρες θα δουλεύουν οι εργαζόμενοι; Είναι ανάγκη να ψωνίσει ο τουρίστας την Κυριακή; Και σιγά μην γίνονται έλεγχοι από την επιθεώρηση εργασίας!
• Λες, να διευρυνθεί το ωράριο των παιδικών σταθμών ώστε να διευκολύνονται οι οικογένειες, και κυρίως οι νέες μητέρες να μπορούν να δουλέψουν – σου λένε, δεν γίνονται αυτά τα πράγματα, τι θα το κάνουμε, πάρκινγκ παιδιών;
• Λες (έλεγαν δηλαδή κάποιοι πριν από χρόνια) να βάλουμε πόρτεςπου ανοιγοκλείνουν στους σταθμούς του μετρό, για να ελέγχεται η λαθρεπιβίβαση – όχι, εμείς εδώ θα το κάνουμε αλλιώς, σου λένε.
• Λες, να βάλουμε αυτόματα διόδια, όπως σε όλη την Ευρώπη, να μην απαιτείται η ύπαρξη υπαλλήλου – α, δεν γίνεται αυτό στην Ελλάδα, σου λένε, τα διόδια είναι μέρος της πολιτικής της κυβέρνησης για την απασχόληση.
• Λες, να φτιάξουμε ένα μεγάλο υπόγειο γκαράζ σε μία περιοχή, ας πούμε, μπροστά από το πρώτο νεκροταφείο ή κάτω από την πλατεία Κολωνακίου – τι λες, σου απαντάνε, και θα έρχονται εδώ τα αυτοκίνητα από όλη την Αθήνα για να παρκάρουν; Άσε καλύτερα να έχουμε εμείς οι περίοικοι να παρκάρουμε στις γωνίες, στις ράμπες και στα πεζοδρόμια.
• Λες, απαγορεύεται το κάπνισμα στους κλειστούς χώρους – εδώ είναι Ελλάδα φίλε, σου λένε, δεν του απαγορεύεις του Έλληνα το τσιγάρο.
• Λες, μα όλα αυτά είναι αυτονόητα στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης - και λοιπόν; σου απαντάνε - ή απλώς αγνοούν το προφανές. Εδώ είναι Ελλάδα, δεν γίνονται αυτά τα πράγματα.

Υπάρχει και μία ακόμα στάνταρντ απάντηση: «γιατί λες αυτό, και όχι πρώτα εκείνο;»

• Γιατί λες για τα στραβά της ΕΡΤ, και δεν στηλιτεύεις το καθεστώς ανομίας που επικρατεί γενικά με τις άδειες των σταθμών; Κάποιο συμφέρον θα έχεις έτσι;
• Γιατί να ξεκινήσει η κινητικότητα στο Δημόσιο από αυτή την υπηρεσία, και όχι από την παραδιπλανή; Ο αδελφός σου δουλεύει εκεί;
• Γιατί γράφεις για το κάκιστο Δημόσιο, και δεν αναφέρεσαι σε όλους τους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες;

Τέλος, μην ξεχνάμε το πάντα έτοιμο «επιχείρημα»: απαξιώνουμε το πρόσωπο που μιλάει, χωρίς να εξετάζουμε το περιεχόμενο των λόγων του/της.

Πολύ μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας αντιστέκεται σε οποιαδήποτε αλλαγή. Όχι μόνο αυτοί που αρχικά θίγονται από αυτήν, αλλά και άλλοι, και μάλιστα κάποιοι που θα μπορούσαν ενδεχομένως να επωφεληθούν. Η κοινωνία είναι βαθειά συντηρητική. 

Με τόση αντίδραση, είναι άξιο απορίας πώς γίνονται και τα λίγα πράγματα που γίνονται. Αν οι πρώτοι άνθρωποι είχαν τη νοοτροπία ορισμένων σημερινών Ελλήνων, μπορεί να μην είχαν ξεπεράσει το στάδιο του νομάδα κυνηγού – συλλέκτη και να μην είχαν ανακαλύψει τη γεωργία – τι μας λες; Να φυτέψουμε σπόρους; Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα, άντε να κυνηγήσεις κανένα μαμούθ!

Το μόνο που δεν γίνεται όμως είναι να παραμείνουμε ως έχουμε. Το μοντέλο αυτό πάει, τελείωσε, χρεοκόπησε. Όλα τα άλλα γίνονται - μπορεί όχι άμεσα, μπορεί όχι σήμερα, αλλά γίνονται, αρκεί να θέλουμε και να συμφωνήσουμε ότι θέλουμε να προσπαθήσουμε.

Αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι η αλλαγή να είναι όσο το δυνατόν πιο ανθρώπινη για τις ομάδες εκείνων που θα θιγούν. Πάντα κάποιοι θίγονται από οποιαδήποτε αλλαγή, και δη τόσο ριζική όσο αυτές τις οποίες έχει ανάγκη η χώρα μας σήμερα. Η δημιουργική καταστροφή για να έρθει το καινούριο θα έχει και χαμένους στην αρχή. Ας βρούμε τον τρόπο να είναι η εξέλιξη αυτή κατά το δυνατόν πιο ομαλή, και ας προχωρήσουμε. Μη μου λες όμως δεν γίνεται, πες μου πώς θα το κάνουμε!

Athens Voice 30/8/2013