Σε δουλεύουν, πολίτη!

Χειρόγραφες και κακογραμμένες στην πλειοψηφία τους, οι δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης των βουλευτών που δημοσιοποιήθηκαν για έναν μόνο μήνα στον ιστότοπο της Βουλής τον Δεκέμβριο του 2013 αναφέρονται στα περιουσιακά στοιχεία των βουλευτών το 2011. Μας γνωστοποιούνται δηλαδή δύο χρόνια μετά την περίοδο αναφοράς, χωρίς δυνατότητα σύγκρισης με παρελθόντα έτη και για περιορισμένο διάστημα.

Αντιγράφω από το τελευταίο νομοσχέδιο – αυτό με τον φόρο ακινήτων που, ενώ παραμένει ίδιος με πέρυσι σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, με θαυματουργό τρόπο αναμένεται να αποφέρει έσοδα κατά 41,4% αυξημένα (άρθρο 14): «Πληροφορίες, τις οποίες ζητά εγγράφως η Φορολογική Διοίκηση από τον φορολογούμενο, πρέπει να παρέχονται εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την (…) κοινοποίηση του σχετικού αιτήματος, εκτός εάν ο φορολογούμενος προσκομίσει επαρκείς αποδείξεις για πιθανές δυσχέρειες». Υπενθυμίζω επίσης ότι πλέον η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων γίνεται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά από τους φορολογουμένους (αρ. 14 παρ. 3, μεταξύ άλλων).

Η ίδια Βουλή, και συγκεκριμένα η Διεύθυνση Επιστημονικών Μελετών, επισημαίνει στην έκθεσή της για τον νόμο: «…το προτεινόμενο τεκμήριο νόμιμης κοινοποίησης οδηγεί σε συνέπειες τέτοιας έντασης – ουσιαστικώς στον νομοθετικό αποκλεισμό της δικαστικής προστασίας – οι οποίες παραβιάζουν τις ανωτέρω αρχές» (ενν. το δικαίωμα του πολίτη στην έννομη προστασία).

Ψήφος εμπιστοσύνης στις δυνατότητές μας!

Όλη την προεκλογική περίοδο, ο κάθε ένας από εμάς τους υποψηφίους έχει μιλήσει με πολλούς πολίτες (ελπίζουμε όχι πελάτες) και έχει αναλύσει διεξοδικά τις προτάσεις τις ΔΡΑΣΗΣ. Για την κατάργηση των εργοδοτικων εισφορών και των εισφορών εργαζομένου και τη Βασική Εθνική Σύνταξη, για την παροχή υπηρεσιών υγείας για όλους σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο από τον προϋπολογισμό, για την απλοποίηση της φορολογίας εισοδήματος και της φορολογίας ακινήτων, για το άνοιγμα όλων των αγορών και των επαγγελμάτων. Οι πολίτες μας έχουν "ανακρίνει" και προσπαθήσαμε να απαντήσουμε με τον πιο σωστό τρόπο. Μάλιστα, δεχθήκαμε ερωτήσεις πολύ πιο συγκεκριμένες και απαιτητικές από ό,τι οι εκπρόσωποι των άλλων κομμάτων, καθώς οι προτάσεις οι δικές μας ήταν καθ´όλα καινοτόμες.

Όλα αυτά είναι καλά. Το σημαντικότερο όμως κατά τη γνώμη μου δεν είναι αυτές οι συγκεκριμένες προτάσεις της ΔΡΑΣΗΣ, αλλά η αντίληψη που θέλει να φέρει στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα και το γενικότερο πλαίσιο μέσα στο οποίο διαμορφώνει τις πολιτικές της, δηλαδή ο φιλελευθερισμός και η πρακτική αντιμετώπιση των ζητημάτων.

Τι θέλουμε;

Μια αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, που θα υπάρχει για να εξυπηρετεί το πολίτη και όχι για να θέτει προσκόμματα στη δραστηριότητα του.
Ένα στιβαρό θεσμικό και νομικό πλαίσιο. Ο έλεγχος των εξουσιών να είναι πραγματικός, η δικαιοσύνη να είναι όχι μόνο ταχεία αλλά και δίκαιη, με κανόνες που θα ισχύουν για όλους.
Ένα σταθερό και δίκαιο φορολογικό πλαίσιο, που δεν θα αλλάζει κάθε τρεις και λίγο και που δεν θα απαιτεί από τον επιχειρηματία και τον ιδιώτη να έχουν συνέταιρό τους το κράτος σε κάθε τους δραστηριότητα.
Ένα κοινωνικό κράτος δίκαιο, με αξιοπρεπείς παροχές για όλους.
Ποιοτική δημόσια παιδεία για όλους. Παιδεία που θα ετοιμάζει τους νέους ώστε να γίνουν σωστοί πολίτες, που θα μπορούν να πατούν στα πόδια τους, να στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις για να δημιουργήσουν.

Αυτό το πλαίσιο αρχών είναι εκείνο που δείχνει εμπιστοσύνη στις ικανότητες του κάθε πολίτη και της χώρας συνολικά. Το σύνθημα της ΔΡΑΣΗΣ, "δώσε ψήφο εμπιστοσύνης στον εαυτό σου", δεν είναι τυχαίο, αντανακλά ακριβώς αυτή την πίστη, ότι στις κατάλληλες συνθήκες οι Έλληνες μπορούν να μεγαλουργήσουν.

Αν, όπως το ελπίζω, η ΔΡΑΣΗ μπει στη Βουλή αύριο και συνεργαστεί με άλλες φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις για το σχηματισμό κυβέρνησης, θα πιέσει για προτάσεις πολιτικής που να πληρούν αυτά τα δεδομένα. Υπάρχουν και στα (πρώην) μεγάλα κόμματα άνθρωποι που ασπάζονται αυτές τις ιδέες, αλλά βεβαίως πνίγονται στο γενικότερο χαμό - μπορεί να αναρωτηθεί κανείς γιατί παραμένουν σε αυτά...

Το στοίχημα είναι να ξεπεράσουμε τις φοβίες μας, να καταφέρουμε στηριζόμενοι στις δικές μας δυνάμεις να ευημερήσουμε εδώ, στην Ελλάδα. Δεν είναι εύκολο, καθώς τα κίνητρα που είχε ο Έλληνας μέχρι σήμερα και η παιδεία που έχει λάβει τον οδηγούν να αντιμετωπίζει το κράτος σαν πατερίτσα: είναι απαραίτητο για την ισορροπία του, αλλά δεν του επιτρέπει να τρέξει. Στη ΔΡΑΣΗ πιστεύουμε ότι ο Έλληνας μπορεί όχι απλά να τρέξει αλλά να πετάξει, και θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να του δώσουμε φτερά.

Για την εργαζόμενη μητέρα, μερικές σκέψεις

“I was always asked how it felt to be a woman prime minister. 

I would reply: “I don’t know: I have never experienced the alternative”

Margaret Thatcher

Στην Ελλάδα, οι γυναίκες βουλευτές είναι 52, σε σύνολο 300 (17%). Σύμφωνα με τον νόμο που είναι σε ισχύ για τις ερχόμενες εκλογές, τα κόμματα πρέπει να έχουν στις λίστες τους 30% γυναίκες για να μπορούν να «κατέβουν» στις εκλογές. Αυτό το affirmative action δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί. Στη Δράση ωστόσο οι γυναίκες καλύπτουν περίπου το 40% του συνόλου και είμαστε πολύ περήφανοι γι αυτό!

Μόλις το 48,1% των γυναικών στην Ελλάδα εργάζεται σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για το 2010, ενώ ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ είναι 56,7% (και πληρώνονται κατά μέσο όρο 9,6% λιγότερο από τους άνδρες).

Οι γυναίκες κατέχουν μόνο το 27,6% των διευθυντικών θέσεων στις επιχειρήσεις της χώρας μας (ΟΟΣΑ 2007). Σύμφωνα με μία μελέτη της McKinsey, ο πιο σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία δεδηλωμένων στρατηγικών για την ισότητα των φύλων στις επιχειρήσεις είναι να ενδιαφέρεται προσωπικά ο/η διευθύνων σύμβουλος. 

Σε κάθε περίπτωση πάντως, με το ίδιο αρχικό επίπεδο σπουδών, οι έγγαμες γυναίκες έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν διευθυντικά στελέχη σε ιδιωτικές επιχειρήσεις από τις ανύπανδρες, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν λιγότερες πιθανότητες από τους ελεύθερους άνδρες. Οι  έγγαμοι άνδρες έχουν τις περισσότερες πιθανότητες από όλους. Αυτό που έχει ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον, είναι ότι κάθε παιδί «κοστίζει» στη μητέρα, καθώς ο μισθός της μειώνεται καθώς τα παιδιά αυξάνονται (ειδικά αν το επίπεδο σπουδών της είναι χαμηλό), ενώ αντίθετα προσθέτει στον πατέρα, του οποίου ο μισθός αυξάνεται: καλείται με τη δική του εργασία, που συνήθως αμείβεται περισσότερο, να καλύψει τις επί πλέον ανάγκες που δημιουργούνται.  Ταυτόχρονα, και παρά την πολύ σημαντική πρόοδο που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, το βάρος του νοικοκυριού πέφτει ακόμα σε μεγάλο βαθμό στις πλάτες των γυναικών*. 

Ως σύζυγος, μητέρα, εργαζόμενη και εσχάτως υποψήφια στις εκλογές, βγάζω το καπέλο σε αυτές τις γυναίκες που καταφέρουν να ανεβαίνουν και να διαχειρίζονται τις απαιτήσεις μίας τόσο γεμάτης ζωής. Προσπαθώ να είμαι μία από αυτές, αλλά καταλαβαίνω γιατί δεν είμαστε περισσότερες. Γράφω αυτές τις γραμμές ενώ ταυτόχρονα έχω ετοιμάσει φαγητό για αύριο, το οποίο, επιτέλους, ψήνεται και μόλις έχω βάλει την κόρη μου για ύπνο. 

Δυστυχώς, στην Ελλάδα έχουμε σημαντική έλλειψη υποδομών για τον εργαζόμενο γονέα. Οι παιδικοί σταθμοί είναι λίγοι – σε πολλούς δημοτικούς πρέπει κανείς να βάλει μέσο (δηλαδή να είναι αυτό που στη Δράση αποκαλούμε «πελάτης») για να πάει το παιδί του – ενώ ακόμα και αυτοί που υπάρχουν σπάνια δέχονται παιδάκια μικρότερα των δύο ετών. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δέχονται από 6 μηνών. Η πολιτεία έχει βασιστεί στην υποστήριξη του συγγενικού περιβάλλοντος – ας είναι καλά οι ευτυχείς γιαγιάδες και παπούδες. Οι ιδιωτικοί παιδικοί σταθμοί κοστίζουν πραγματικά μία περιουσία για το μέσο βαλάντιο: στην περιοχή μου ξεκινούν από 500 ευρώ το μήνα. 

Και όλοι, δημόσιοι και ιδιωτικοί, έχουν ωράριο που πολύ απλά δεν συνδυάζεται με το ωράριο ενός εργαζόμενου στον ιδιωτικό τομέα γονέα, καθώς ξεκινούν από τις 8 και κλείνουν στις 5 (οι δημόσιοι στους οποίους ρώτησα στις 4). Σε αυτό το 9ωρο, ο γονέας πρέπει να διακτινίζεται στη δουλειά του, να εργαστεί, και πίσω, πολλές φορές έχοντας επίσης να αντιμετωπίσει πορείες, κλειστούς δρόμους, απεργίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα που επιβαρύνουν σημαντικά την καθημερινότητά του. Τα δημοτικά σχολεία λειτουργούν ακόμα λιγότερες ώρες.

Μετά από όλα αυτά – υπάρχουν κι άλλα, αλλά αυτό είναι απλά ένα σχόλιο – δεν είναι να απορεί κάνεις για την υπογεννητικότητα στη χώρα μας (έχουμε από τα χαμηλότερα ποσοστά παιδιών ανά γυναίκα μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ και πολύ κατώτερο από το αναγκαίο για την ανανέωση του πληθυσμού). 

Μέχρι σήμερα η πολιτεία είχε βρει τη «λύση» στη συνταξιοδότηση των γυναικών με ανήλικα παιδιά σε πολύ μικρή ηλικία (πολλές φορές και πριν τα 45 έτη, ανάλογα και με το συνολικό χρόνο εργασίας). Οι περισσότερες από αυτού του τύπου πρόνοιες έχουν πλέον καταργηθεί με την αναθεώρηση του ασφαλιστικού συστήματος, μία από τις ελάχιστες (κουτσές) μεταρρυθμίσεις που πάντως έκανε η κυβέρνηση. Αυτό με βρίσκει απολύτως σύμφωνη: δεν θέλω να συνταξιοδοτηθώ νωρίς, αυτό που θέλω είναι ουσιαστική βοήθεια τώρα που το παιδί μου είναι μικρό.

Θέλουμε παιδικούς σταθμούς κοντά στους χώρους εργασίας, ακόμα και μέσα στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις. Σαν αυτόν που όλοι εμείς πληρώνουμε με τους φόρους μας για τους βουλευτές και τους εργαζομένους στη Βουλή. Και βεβαίως και παιδικούς σταθμούς που να λειτουργούν σε ανορθόδοξες ώρες, καθώς δεν εργάζονται όλοι 9-5. 

Θέλουμε τα καταστήματα και τα φαρμακεία να μένουν ανοικτά περισσότερες ώρες και τις Κυριακές, ώστε να μπορούν να εξυπηρετούνται όλοι οι εργαζόμενοι, γονείς και όχι μόνο. Θα αυξηθεί και η απασχόληση. 

Θέλουμε να έχουν τη δυνατότητα τα παιδιά να παραμένουν στα σχολεία και να ολοκληρώνουν εκεί τις εργασίες τους για την επόμενη ημέρα, αντί να πρέπει οι γονείς να γίνονται καθημερινά ζογκλέρ για να προλάβουν και να υιοθετούν λύσεις με αυξημένο πολλές φορές κόστος.

Θέλουμε καθαρά πάρκα και παιδικές χαρές. Να σεβόμαστε όλοι με τη συμπεριφορά μας το δημόσιο χώρο και να σκεφτόμαστε ότι δίνουμε το παράδειγμα στη νεότερη γενιά. 

“I could never have been prime minister for more than eleven years without Denis at my side”

Margaret Thatcher, “Downing Street Years”

* François de Singly, “Fortune et infortune de la femme mariée”, PUF, 2004

Μερικά ενδιαφέροντα βιβλία σχετικά με το θέμα:

Elisabeth Badinter, “Le conflit: la femme et la mère”, Flammarion Lettres, 2010

Rosalind Miles, “Who Cooked the Last Supper? The Women’s History of the World”, Random House, 2001

Linda R. Hirshman, “Get to work. A manifesto for women of the world” Viking, 2006

Α-διαφάνεια στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Όπου δεν μπαίνει το φως…

Ανακαλύπτουν σήμερα πολλοί ότι δεν είναι εύκολη η πρόσβαση στις αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ (Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Άμυνας), για τις οποίες τόση κουβέντα γίνεται, με αφορμή τη σύλληψη και, πλέον, προφυλάκιση του τέως υπουργού κ. Τσοχατζόπουλου. 

Δεν θα έπρεπε να απορούν. Η αδιαφάνεια είναι χαρακτηριστικό της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Προφανώς, οι αποφάσεις ενός οργάνου όπως το ΚΥΣΕΑ δεν είναι για όλα τα μάτια, και μάλλον καλώς δεν αναρτώνται στη Δι@ύγεια. Ωστόσο, σε άλλες περιπτώσεις η αδιαφάνεια δεν δικαιολογείται για κανένα λόγο, εκτός από την προσπάθεια παρακράτησης της πληροφορίας, ώστε να είναι δυσχερέστερος, αν όχι ανύπαρκτος, ο έλεγχος από τους πολίτες. 

Τον Ιούνιο του 2008 είχα ζητήσει εγγράφως από τη Βουλή να μου στείλει αντίγραφο των πρακτικών της επιτροπής, νομίζω οικονομικών υποθέσεων, στην οποία είχε κληθεί να καταθέσει ο κ. Ανδρέας Βγενόπουλος,  σχετικά με τη συμμετοχή της MIG στον ΟΤΕ. Η αρμόδια υπηρεσία με ενημέρωσε ότι τα πρακτικά δεν δίνονται στους πολίτες, μόνο στους βουλευτές.  Θα θυμάστε ωστόσο ότι το περιεχόμενο της κατάθεσης του κυρίου Βγενόπουλου ήταν σε όλες της εφημερίδες. Δεν μπορούμε παρά να συμπεράνουμε ότι λάθρα το είχαν πληροφορηθεί. 

Φυσικά, παρόμοιες πρακτικές είναι αδιανόητες σε άλλες δημοκρατίες (πιο προηγμένες από τη δική μας;). Στις ΗΠΑ οι εξεταστικές επιτροπές του Κογκρέσου είναι σχεδόν πάντα ανοιχτές στο κοινό (όλοι έχουμε δει αποσπάσματα ή αναπαραστάσεις σε ταινίες), ενώ η δικαστική εξουσία δεν διστάζει να καλεί ως μάρτυρα τον ίδιο τον Πρόεδρο, αν κρίνει ότι χρειάζεται. Στη Βρετανία, είχαμε πιο πρόσφατα την εξεταστική επιτροπή για το σκάνδαλο των υποκλοπών, τη λεγόμενη The Leveson Inquiry, η οποία να σημειωθεί μεταδιδόταν ζωντανά από το διαδίκτυο. Στην τελευταία αυτή περίπτωση μάλιστα, κατηγορούμενος ήταν ένα από τα μεγαλύτερα εκδοτικά συγκροτήματα παγκοσμίως, η News Corp. 

Παραθέτω πιο κάτω τα email που αντάλλαξα με τη Βουλή. Από την ανάγνωση των άρθρων που αναφέρονται δεν μου φάνηκε ότι προκύπτει σαφώς απαγόρευση δημοσιοποίησης, αλλά έκρινα ότι δεν είχε νόημα να επιμείνω…

Subject: RE: πρακτικά Επιτροπής
Date: Thu, 26 Jun 2008 09:39:11 +0300
From: epitropes@parliament.gr
To: gpano…

Κυρία Πανοπούλου,

Ο Κανονισμός της Βουλής (άρθρο 40 παρ. 5) μόνο στην περίπτωση άσκησης νομοθετικού έργου ή κοινοβουλευτικού ελέγχου κατά το άρθρο 70 παρ. 2 και 6 του Συντάγματος από τις Επιτροπές προβλέπει ότι για την τήρηση των πρακτικών εφαρμόζεται αναλόγως το άρθρο 61 του Κανονισμού (δημοσίευση των Πρακτικών της Ολομέλειας).

Αυτή η περίπτωση (άρθρο 70 παρ. 2 και 6 του Συντάγματος) εφαρμόζεται σε ορισμένα μόνο νομοσχέδια από όσα κατατίθενται, στα οποία δεν περιλαμβάνεται το νομοσχέδιο που σας ενδιαφέρει.                                                                     

Η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης,

Αικατερίνη Παν…

From: Georgia Panopoulou [mailto:…]
Sent: Monday, June 23, 2008 11:23 AM
To: Δνση Κοινοβουλευτικών Επιτροπών
Subject: RE: πρακτικά Επιτροπής

Κυρία Παν…,

Σας ευχαριστώ πολύ για την απάντησή σας. Μήπως σας παρακαλώ θα μπορούσατε να μου υποδείξετε το σχετικό άρθρο του κανονισμού της Βουλής;
Σας ευχαριστώ για την προσοχή και είμαι σε αναμονή της απάντησής σας,

Γεωργία Πανοπούλου

Subject: πρακτικά Επιτροπής
Date: Fri, 20 Jun 2008 10:11:21 +0300
From: epitropes@parliament.gr
To: gpano…

Διεύθυνση

Κοινοβουλευτικών Επιτροπών

Κυρία Πανοπούλου,

Σας γνωρίζουμε ότι τα πρακτικά των Επιτροπών δεν αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Βουλής.

Από τις διατάξεις του Κανονισμού της Βουλής δεν προκύπτει η δυνατότητα να ικανοποιήσουμε το αίτημά σας, διότι στα πρακτικά των συνεδριάσεων των Επιτροπών, τα οποία δεν δημοσιεύονται, έχουν πρόσβαση μόνο οι Βουλευτές.

 Η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης

 Αικατερίνη Παν…