Θα καταρρεύσουν οι τράπεζες λοιπόν;

«Δεν μπορούμε να μην κάνουμε κάτι, γιατί διαφορετικά θα καταρρεύσουν οι τράπεζες», δήλωσε σε συνέντευξή του ο υπουργός οικονομικών κ. Στουρνάρας, αναφερόμενος στο θέμα της άρσης της απαγόρευσης των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Στη συνέχεια, διαβεβαίωσε ότι «θα τεθούν κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια, ώστε να προστατεύονται αυτοί που έχουν πραγματικά ανάγκη και να μην βρίσκουν ευκαιρία να αποφύγουν την καταβολή των δόσεων οι κακοπληρωτές». Αντίστοιχες δηλώσεις έκαναν και οι κ.κ. Σαμαράς και Βενιζέλος, μετά από ειδική σύσκεψη για το θέμα.

Οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας απαγορεύτηκαν με τον νόμο Κατσέλη το 2010, και έκτοτε, με διαδοχικές ανανεώσεις, η απαγόρευση επεκτάθηκε. Παύει να ισχύει στο τέλος του τρέχοντος έτους - θεωρητικά η κυβέρνηση δεν χρειάζεται να κάνει τίποτα για να αρθεί ο περιορισμός, αυτό που συζητείται είναι αν θα τον διατηρήσει και με τι κριτήρια.

Δυστυχώς, στον δημόσιο διάλογο το θέμα τίθεται σχεδόν αποκλειστικά μόνο από την «τραπεζική» του πλευρά: οι κακές τράπεζες διεκδικούν την περιουσία του πολίτη («αλλιώς θα καταρρεύσουν»).


Θα έπρεπε νομίζω να συζητάμε κυρίως για την πολιτική διάσταση της υπόθεσης. Εδώ δεν μιλάμε για εορτοδάνεια και διακοποδάνεια. Η αγορά κατοικίας είναι μια από τις ακριβότερες αγορές, αν όχι η ακριβότερη, που κάνει κάποιος στη ζωή του, και η απόφαση δεν συγκρίνεται με το «φόρτωμα» μιας πιστωτικής κάρτας. Είναι συνήθως σοβαρή και μετρημένη. Εξάλλου, τα στεγαστικά δάνεια πριν από την κρίση ήταν στη συντριπτική τους πλειοψηφία καλώς εξυπηρετούμενα.

Οι δανειολήπτες που αναζήτησαν στεγαστικό δάνειο (πλειστηριασμοί μπορεί να γίνουν και για άλλου τύπου δάνεια, αλλά σπανιότερα), τους όρους του οποίου ζύγισαν, και σήμερα αδυνατούν να αποπληρώνουν τις δόσεις του, οδηγήθηκαν σε αυτή την αδυναμία κυρίως λόγω των χειρισμών της κυβέρνησης.

• Οι χειρισμοί της κυβέρνησης, από το 2009 και εντεύθεν, έχουν απαξιώσει τελείως την ακίνητη περιουσία των πολιτών (όχι μόνο των δανειοληπτών). Η αγορά ακινήτων είναι στο ναδίρ, φύλλο δεν κουνιέται, ακόμα και για σπίτια που βγαίνουν «σκοτωμένα» στην αγορά. Τα ακίνητα επιβαρύνονται με τόσα έξοδα, τόσο στην αγοραπωλησία όσο και κατά την κατοχή, ώστε είναι πλέον ασύμφορο να είναι κανείς ιδιοκτήτης. Φέτος μόνο, θα πληρώσουμε τέσσερις φόρους ακινήτων για τρία έτη: ΕΕΤΗΔΕ 2013, και ΦΑΠ 2010, 2011 και 2012. Πάντως ο κ. Στουρνάρας δήλωσε ότι δεν ανησυχεί, διότι οι πολίτες τους έχουν προϋπολογίσει! (28/7, Πρώτο Θέμα). Η εξοντωτική αυτή φορολόγηση, πολλές φορές μάλιστα επί «αντικειμενικών αξιών» που ουδεμία σχέση πλέον έχουν με την πραγματικότητα, επηρεάζει αρνητικά και την ακίνητη περιουσία του ίδιου του Δημοσίου, την οποία υποτίθεται ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να αξιοποιήσει. 
• Οι χειρισμοί της κυβέρνησης για επιλεκτική επιβολή των συνεπειών της κρίσης, θα έλεγε κανείς σχεδόν ηθελημένα και με εμπαθή μονομανία, στον παραγωγικό τομέα της οικονομίας, οδηγούν σε καθημερινή αύξηση των νοικοκυριών με έναν ή και δύο ανέργους. Η ίδια η ΓΣΕΕ δε, προβλέπει ότι ακόμα και σήμερα να ξεκινήσουν οι επενδύσεις, τα αποτελέσματά τους στη μείωση της ανεργίας θα είναι εμφανή μετά από δέκα χρόνια. Αξίζει εδώ να θυμίσουμε τη δήλωση που έκανε ο υπουργός διοικητικής μεταρρύθμισης Κυριάκος Μητσοτάκης στις 21/8 στον ραδιοφωνικό σταθμό Σκάι: «Αν η αναμόρφωση στο Δημόσιο είχε ξεκινήσει πριν από τρία χρόνια, θα είχαμε αποφύγει τις μεγάλες περικοπές μισθών και συντάξεων. Οι επιλογές των τότε κυβερνήσεων να μην «ακουμπήσουν» τον σκληρό πυρήνα του δημοσίου, ήταν ένας από τους λόγους που οδηγηθήκαμε στην χρεοκοπία. Τα κόμματα εξουσίας αντιλαμβάνονταν το κράτος ως μηχανισμό διορισμών.»
• Οι χειρισμοί της κυβέρνησης απομυζούν και το τελευταίο ευρώ των πολιτών για την πληρωμή φόρων, και μάλιστα και αναδρομικών (ΦΑΠ) και σε φανταστική φορολογητέα ύλη, αφού πρώτα εξαΰλωσαν την πραγματική φορολογητέα ύλη. Οι δυσάρεστες και άθλια κουτοπόνηρες εκπλήξεις είναι τακτικές στα αναρίθμητα κυκλοθυμικά «ό,τι θυμάμαι χαίρομαι» φορολογικά νομοσχέδια. Αλλά σκέψη για μείωση της φορολογίας και σταθερό, απλό φορολογικό σύστημα, καμία.

Ο πραγματικός κίνδυνος για τις τράπεζες προέρχεται από τους χειρισμούς της κυβέρνησης, που τέσσερα χρόνια τώρα δεν έχει κάνει τίποτα ουσιαστικό για την επανεκκίνηση της οικονομίας σε νέα βάση. Επιπροσθέτως μάλιστα, αφού τις αποτελείωσε μία φορά με το διπλό PSI (δηλαδή αρνήθηκε να αποπληρώσει το μεγαλύτερο μέρος των δανείων που είχε πάρει το ίδιο από αυτές), περιοδικά αναζητεί από αυτές και νέο δανεισμό, επιπλέον αυτού της τρόικας (με τη μορφή εντόκων γραμματίων του δημοσίου), και στερεί έτσι τη δυνατότητα να δανειστούν οι υγιείς επιχειρήσεις. Δανείστηκε δε και μερικές δεκάδες δις από την τρόικα για να τις επανακεφαλαιοποιήσει, αυξάνοντας και πάλι το χρέος και αφήνοντας ως μόνο αποτέλεσμα της άσκησης αυτής τον εκμηδενισμό της περιουσίας όσων είχαν τραπεζικές μετοχές ή ομόλογα Δημοσίου - χιλιάδων συμπολιτών μας δηλαδή.

Κρυμμένη πίσω από την πραγματική ανάγκη των τραπεζών, η κυβέρνηση προσπαθεί να δικαιολογήσει την ενδεχόμενη άρση της απαγόρευσης, αποποιούμενη την ευθύνη, την οποία όμως φέρει εξ ολοκλήρου. Είχε πολύ χρόνο για να έχει πράξει τα απαραίτητα ώστε να υπάρχει και πάλι εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία και τις προοπτικές της. Αδράνησε και συχνά υπονόμευσε την πρόοδο σε βαθμό κακουργηματικό. Αυτό που έχει ανάγκη ολόκληρη η Ελλάδα για να μην καταρρεύσει, είναι μια αποτελεσματική κυβέρνηση με σχέδιο για την έξοδο από την κρίση πριν διαλυθεί πλήρως η κοινωνία. Όταν αυτό το βρούμε και το στηρίξουμε εμείς οι ίδιοι με αυτοπεποίθηση, όχι επειδή μας το επιβάλει η οποιαδήποτε τρόικα, θα είμαστε στον σωστό δρόμο.

Η προστασία της ιδιοκτησίας και ο σεβασμός των συμβάσεων είναι θεμελιώδη στοιχεία τη δημοκρατίας. Η κυβέρνηση, επειδή δεν έχει καταφέρει να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες επανεκκίνησης της οικονομίας (μερικές προτάσεις, εδώ) καταλύει τις δύο αυτές αρχές. Κάποιοι πλειστηριασμοί γινόταν πάντα, προβλέπονται στις δανειακές συμβάσεις ως εξασφάλιση του δανειστή. Όμως οι τράπεζες δεν είναι μεσίτες να διαχειρίζονται ακίνητα, ο πλειστηριασμός είναι η έσχατη λύση γι αυτές. Καλώς προστατεύθηκαν οι πιο αδύναμοι, αλλά η στρέβλωση αυτή, η παρέμβαση στη σωστή λειτουργία της αγοράς, δεν πρέπει παρά να έχει πολύ πρόσκαιρο χαρακτήρα - ενώ εδώ μιλάμε ήδη για τριετία. Το ότι σήμερα υπάρχει και πάλι πραγματική ανάγκη νομοθετικής παρέμβασης είναι αποτυχία της κυβέρνησης σε ότι αφορά την έξοδο της χώρας από τις αστοχίες της μεταπολίτευσης. Η ανάγκη υπάρχει μόνο επειδή η άθλια οικονομική πολιτική που ακολουθήθηκε τόσο συστηματικά απέδωσε τα προφανή: έσβησε μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ από το ετήσιο ΑΕΠ της χώρας.

Υ.Γ. Σε όλους αυτούς που λένε ότι δεν τους νοιάζει αν καταρρεύσουν οι τράπεζες, θυμίζω ότι οι τράπεζες δανείζουν τα χρήματα των καταθετών τους. Αν «καταρρεύσουν οι τράπεζες», χιλιάδες καταθέτες θα χάσουν τις αποταμιεύσεις τους. Τόσο απλά.

Για τη φορολογία των ακινήτων, η Δράση προτείνει έναν μόνο ανταποδοτικό φόρο κατά την κατοχή, που θα καθορίζεται και θα εισπράττεται από τους Δήμους σε ετήσια βάση, και φορολογία του πραγματικού εισοδήματος που δημιουργείται κατά την πώληση. Σήμερα έχουμε φτάσει να νοικιάζουμε τα σπίτια μας από το αδηφάγο κράτος!

Athens Voice, 23/8/2013