Η πρόσφατη καταδίκη της Μαρίν Λεπέν από τη γαλλική δικαιοσύνη προκάλεσε κύμα αντιδράσεων. Oι δηλώσεις υποστήριξης #JeSuisMarine, με το επιχείρημα ότι η δίωξη και η καταδίκη της είναι πολιτικές, ήταν πολλές. Στα social media φυσικά, από απλούς χρήστες, αλλά και από τον Ίλον Μασκ και πολλούς Ευρωπαίους πολιτικούς, κυρίως της δεξιάς και της άκρας δεξιάς (Βίκτορ Όρμπαν, Ματέο Σαλβίνι, Γκέρτ Βίλντερς, Σαντιάγο Αμπασκάλ, Αφροδίτη Λατινοπούλου, κ.α.). Αξίζει ειδική μνεία στην υποστήριξη που της παρείχε ο ηγέτης του γαλλικού ακροαριστερού κόμματος "Η Ανυπότακτη Γαλλία", Ζαν Λικ Μελανσόν, του οποίου το κόμμα είχε και εκείνο διερευνηθεί για αντίστοιχες παραβάσεις το 2019. Ο Μελανσόν ήλπιζε ότι θα είναι εκείνος αντίπαλος της Λεπέν στις προεδρικές εκλογές του 2027.
Αλλά ήταν όντως πολιτική η καταδίκη της;
Δεν είναι η πρώτη φορά που πολιτικός στην Ευρώπη καταδικάζεται για παρόμοιες υποθέσεις. Στη Γαλλία μόνο, η λίστα είναι εντυπωσιακή.
Από την ευρύτερη Δεξιά:
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το να θεωρεί κανείς την καταδίκη της Λεπέν «πολιτική», είναι μία πολιτική δήλωση και όχι μία αντικειμενική διαπίστωση.
Στην Ελλάδα θυμόμαστε και τη δήλωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ότι «τους πρωθυπουργούς δεν τους στέλνουμε στα δικαστήρια, τους στέλνει ο λαός σπίτι τους». Αυτό μπορεί να ακουγόταν ως θεσμική στάση τη δεκαετία του '80 και του '90, σήμερα όμως το αίτημα για λογοδοσία και δικαιοσύνη είναι πολύ πιο ισχυρό και στην Ελλάδα - και δικαίως, κατά τη γνώμη μου.
Η νομιμότητα – ακόμη και στην κορυφή της εξουσίας – δεν πρέπει να είναι διαπραγματεύσιμη. Οι πολιτικοί κρίνονται τόσο από την κάλπη όσο και από τη Δικαιοσύνη, όχι βεβαίως για τις πολιτικές τους ιδέες, αλλά για ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες. Όπως π.χ. έγινε για τη Χρυσή Αυγή, που δεν κρίθηκε για τις απεχθείς θέσεις της, αλλά επειδή στελέχη της οργάνωσαν και εκτέλεσαν τη δολοφονία ενός ανθρώπου. Κάλπη και Δικαιοσύνη είναι συμπληρωματικά εργαλεία δημοκρατίας.
Η Μαρίν Λεπέν θα ασκήσει έφεση. Ήδη η συζήτηση στη Γαλλία είναι ότι η δίκη στο εφετείο θα επιδιωχθεί να έχει ολοκληρωθεί πριν τις επόμενες προεδρικές εκλογές, ώστε να είναι πλέον ξεκάθαρη η κατάσταση. Εν τω μεταξύ, ήδη την πρώτη ημέρα μετά την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, η Εθνική Συσπείρωση υποστηρίζει ότι έχει εγγράψει 10.000 νέα μέλη.
Η σύντομη απάντηση είναι: όχι. Μετά από πολυετή δικαστική έρευνα, η Μαρίν Λεπέν καταδικάστηκε για κατάχρηση ευρωπαϊκών κονδυλίων. Συγκεκριμένα, το δικαστήριο έκρινε ότι μαζί με 8 ακόμα Ευρωβουλευτές της Εθνικής Συσπείρωσης και 12 βοηθούς, χρησιμοποίησαν χρήματα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που προορίζονταν για κοινοβουλευτικούς βοηθούς, για να πληρώνουν άτομα που εργάζονταν στην εσωτερική λειτουργία του κόμματος στη Γαλλία. Δηλαδή, όχι για τις ανάγκες του ευρωπαϊκού έργου, αλλά για τις κομματικές τους δραστηριότητες. Με άλλα λόγια, υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος. Η Λεπέν δεν εκπίπτει από τις τρέχουσες θέσεις που κατέχει ως εκλεγμένη, καθώς για να γίνει αυτό θα πρέπει να ολοκληρωθεί και η διαδικασία των εφέσεων. Όμως, με την πρωτόδικη απόφαση έχει άμεση ισχύ η απαγόρευση να κατέβει υποψήφια σε επόμενες εκλογές για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Δεν είναι η πρώτη φορά που πολιτικός στην Ευρώπη καταδικάζεται για παρόμοιες υποθέσεις. Στη Γαλλία μόνο, η λίστα είναι εντυπωσιακή.
Από την ευρύτερη Δεξιά:
🔸 Ο πρώην πρόεδρος Ζακ Σιράκ καταδικάστηκε το 2011 σε δύο χρόνια φυλάκιση με αναστολή για απιστία, υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος και ασυμβίβαστο συμφερόντων κατά την περίοδο 1990-1995, όταν ήταν δήμαρχος του Παρισιού. Δεν άσκησε μάλιστα έφεση.
🔸 Για την ίδια υπόθεση είχε καταδικαστεί το 2004 σε 14 μήνες φυλάκισης με αναστολή και ο Αλέν Ζιπέ, πολιτικός που κατά καιρούς είχε πολλές κυβερνητικές θέσεις, συμπεριλαμβανομένης αυτής του πρωθυπουργού.
🔸 Ο Νικολά Σαρκοζί, επίσης πρώην πρόεδρος, έχει καταδικαστεί τελεσίδικα σε φυλάκιση με αναστολή για διάφορα αδικήματα, συμπεριλαμβανομένων αδικημάτων οικονομικού χαρακτήρα (παράνομη χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας).
🔸 Ο Φρανσουά Φιγιόν, πρώην πρωθυπουργός, καταδικάστηκε το 2020 για πληρωμές προς τη σύζυγό του για εικονική εργασία στο κοινοβούλιο. Η αποκάλυψη της υπόθεσης μάλλον του στοίχισε την εκλογή του ως υποψηφίου της δεξιάς για την προεδρία της Γαλλίας στις εκλογές του 2017.
Από την ευρύτερη Αριστερά, πιο γνωστές είναι οι περιπτώσεις των:
🔸 Ζερόμ Καϊζάκ: πρώην Υπουργός Προϋπολογισμού στην κυβέρνηση του Φρανσουά Ολάντ. Παραιτήθηκε το 2013 όταν αποκαλύφθηκε ότι διατηρούσε μυστικούς τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό. Το 2016 καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκιση (τελικά, βραχιολάκι και κατ’οίκον περιορισμός) για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα χρήματος. Με αφορμή αυτή την υπόθεση, η Μαρίν Λεπέν είχε ζητήσει οι καταδικασμένοι για υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος να στερούνται διά βίου τα πολιτικά τους δικαιώματα (δείτε το βίντεο εδώ).
🔸 Μπερνάρ Ταπί: επιχειρηματίας και πρώην Υπουργός υπό τον Μιτεράν. Το 1997 καταδικάστηκε για συμμετοχή σε σκάνδαλο στημένων ποδοσφαιρικών αγώνων με την ομάδα του, την Ολιμπίκ Μαρσέιγ, και εξέτισε ποινή φυλάκισης.
Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες:
🔸Στην Αγγλία, πριν το Brexit, τρεις ευρωβουλευτές (Πίτερ Σκίνερ, Άσλεϊ Μόουτ, Τομ Γουάιζ) καταδικάστηκαν για απάτες σχετικές με τις αμοιβές ή τα έξοδα των βοηθών τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
🔸 Στην Ισπανία, παρότι η υπόθεση του Ροδρίγο Ράτο (πρώην ΥΠΟΙΚ και πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ) δεν σχετίζεται με το Ευρωκοινοβούλιο, αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα καταδίκης πολιτικού για διαφθορά. Ο Ράτο εξέτισε ποινή 4,5 ετών στη φυλακή για υπεξαίρεση δημόσιου χρήματος ("μόνο" 100 χιλ. ευρώ).
Ακόμη και στην Ελλάδα, υπήρξε σχετική περίπτωση: η ευρωβουλευτής Μαρία Σπυράκη ελέγχθηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για παράβαση που σχετίζεται με αμοιβές συνεργατών της. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η Μαρία Σπυράκη δεν διώχθηκε ποινικά, και επέστρεψε τα χρήματα για τα οποία είχε γίνει η έρευνα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το να θεωρεί κανείς την καταδίκη της Λεπέν «πολιτική», είναι μία πολιτική δήλωση και όχι μία αντικειμενική διαπίστωση.
Στην Ελλάδα θυμόμαστε και τη δήλωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ότι «τους πρωθυπουργούς δεν τους στέλνουμε στα δικαστήρια, τους στέλνει ο λαός σπίτι τους». Αυτό μπορεί να ακουγόταν ως θεσμική στάση τη δεκαετία του '80 και του '90, σήμερα όμως το αίτημα για λογοδοσία και δικαιοσύνη είναι πολύ πιο ισχυρό και στην Ελλάδα - και δικαίως, κατά τη γνώμη μου.
Η νομιμότητα – ακόμη και στην κορυφή της εξουσίας – δεν πρέπει να είναι διαπραγματεύσιμη. Οι πολιτικοί κρίνονται τόσο από την κάλπη όσο και από τη Δικαιοσύνη, όχι βεβαίως για τις πολιτικές τους ιδέες, αλλά για ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες. Όπως π.χ. έγινε για τη Χρυσή Αυγή, που δεν κρίθηκε για τις απεχθείς θέσεις της, αλλά επειδή στελέχη της οργάνωσαν και εκτέλεσαν τη δολοφονία ενός ανθρώπου. Κάλπη και Δικαιοσύνη είναι συμπληρωματικά εργαλεία δημοκρατίας.
Η Μαρίν Λεπέν θα ασκήσει έφεση. Ήδη η συζήτηση στη Γαλλία είναι ότι η δίκη στο εφετείο θα επιδιωχθεί να έχει ολοκληρωθεί πριν τις επόμενες προεδρικές εκλογές, ώστε να είναι πλέον ξεκάθαρη η κατάσταση. Εν τω μεταξύ, ήδη την πρώτη ημέρα μετά την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, η Εθνική Συσπείρωση υποστηρίζει ότι έχει εγγράψει 10.000 νέα μέλη.
Athens Voice, 3/4/2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου